Графік работы — напружаны

Майстар участка №1 Святаслаў Яцэвіч (на здымку ў цэнтры) з пастаяннымі членамі брыгады Алегам Лалыка, Генадзіем Бервячонкам і Валерыем Якімовічам. У дзень наведвання гаспадаркі разам з імі працаваў механізатар Павел Забела. Галоўны клопат брыгады — адлоў рыбы. А пакуль ідзе яе сарціроўка, людзі займаюцца падрыхтоўкай сажалак да новага сезона, выконваюць іншыя работы. Словам, не ся¬дзяць без справы, таму і атрымліваюць нядрэнную зарплату.

Прайшло паўтара месяца, як у вядучай рыбагадоўчай гаспадарцы Беларусі — рыбгасе “Навінкі” — пачалі масавы адлоў рыбы. Пры гадавым заданні 1122 тоны з паловы нагульных сажалак ужо вылаўлена 631 тона таварнага карпа, таўсталобіка і амура.

Для калектыву любая пара года адказная. І ўсё ж асаблівае  напружанне восенню,  бо ў сярэдзіне лістапада, звычайна, заканчваецца пуціна, ацэнь­ваецца ўраджай “блакітнай нівы”. Нягле­дзячы на пэўныя цяжкасці ў арганізацыі кармлення рыбы, выкліканыя ў пачатку лета неспрыяльным надвор’ем, яна ў цэлым нядрэнна прыбывала ў вазе.

— Мінулы год мы завяршылі з невялікім прыбыткам, рэнтабельнасць продажу рыбы склала ўсяго каля 2 працэнтаў, — расказваў дырэктар прадпрыемства А. П. Ліхаманаў. —  З-за цэнавай  палі­тыкі ў такой і значна горшай эканамічнай сітуацыі аказалася большасць рыбгасаў. Мы пайшлі па шляху эканоміі, але яна не датычыла тэхналогіі вырошчвання рыбы. Толькі камбінаваных кармоў ёй было скормлена сёлета 3000 тон. У выніку вырашчана больш буйной рыбы, кошт якой вышэйшы. Па выніках года  разлічваем выйсці на 10% рэнтабельнасці і мець больш уласных сродкаў. Ужо ў верасні мы змаглі палепшыць сваё фінансавае становішча, пра што  сведчыць сярэднямесячная заработная плата. За восем месяцаў у параў­нанні з адпаведным перыядам мінулага года яна вырасла амаль на трэць, што ў паўтара-два разы вышэй, чым у іншых рыбгасах Беларусі.

Поўнасістэмная рыбгасаўская гаспадарка налічвае больш за 960 гектараў сажалак. Шэсць з іх плошчай ад 88 да 155 гектараў нагульныя, адносяцца да ўчастка №1. У іх і вырошчваецца асноўная таварная прадукцыя. Калектыў участка сёмы год узначальвае Святаслаў Яцэвіч — выпускнік Беларускай сельскагаспадарчай акадэміі.  Усе рыбакі маюць багаты вопыт не толькі вырошчвання, але і адлову рыбы.  Увогуле, назіраць, як мужчыны закідваюць і цягнуць невад, накіроўваюць магутны рыбны паток у рыбаадлоўнік, выконваюць іншую работу, — адно задавальненне. Але гэта цяжкая праца, патрабуецца шмат сіл, вынослівасці, бо падчас масавай пуціны  праз рукі рыбакоў праходзіць за дзень у сярэднім да 30 тон прадукцыі. Пры адлове, пагрузцы і транспарціроўцы экано­міцца кожная хвіліна, бо вельмі важна як мага хутчэй даставіць на сартавальную базу жывую рыбу.

Без выхадных, увесь светлавы дзень, падоўгу ў вадзе працуюць рыбакі Валерый і Уладзімір Якімовічы, Алег Лалыка, Генадзій Бервячонак, Раман Юхновіч, Аляксандр Шчогалеў, вадзіцелі Раман Пачкоўскі, Павел Бервячонак, Міхаіл Якімовіч.

У сезон масавага адлову рыбы і яе рэалізацыі ў гаспадарцы задзейнічаны практычна ўсе транспартныя сродкі. А гэта больш за дзесяць трактароў і аўтамашын. Раман Пачкоўскі (на здымку), як і яшчэ два вадзіцелі, дастаўляе “жывы тавар” на сартавальную базу. Адсюль, прайшоўшы адбор па відах і групах, карп, таўсталобік і іншыя насельнікі сажалак зноў трапляюць у спецыяльна абсталяваныя аўтамашыны і трактары. Да месцаў зімоўкі ці часовага знаходжання рыбу развозяць Аляксандр Кавалёнак, Міхаіл Якімовіч, Павел Забела і іншыя вадзіцелі і трактарысты.

Кіпіць работа і на сартавальнай базе, дзе некалькі чалавек размяр­коў­ваюць  рыбу па відах і групах. Карп, напрыклад, падзяляецца на дробны, сярэдні, буйны і адборны. У залежнасці ад гэтага рыба трапляе ў месцы часовага захоўвання або ў зімавальныя сажалкі, адкуль таксама будзе паступова рэалізоўвацца. За ўсімі гэтымі працэсамі ўважліва сочыць і арганізуе кантроль і ўлік прадукцыі майстар базы Андрэй Брэскі. У Навінках ён прачынаецца адным з першых, бо ў тры гадзіны ночы праходзіць загрузка першых транспартных сродкаў жывой рыбай. Каб рэалізаваць за дзень у сярэднім да 5 тон, як гэта робіцца цяпер, трэба шмат працаваць кіраўніцтву і спецыялістам, у прыватнасці вядучаму маркетолагу рыбгаса  Віталію Новікаву.

У апошнія гады на прадпрыемстве склалася пэўная сістэма рэалізацыі жывой рыбы. З агульнага аб’ёму палова яе трапляе ў гандлёвую сетку Віцебска, Полацка, Наваполацка, пераважнай большасці раёнаў Прыдзвінскага краю, а таксама Мядзельскага і Вілейскага раёнаў Мінскай вобласці, другая палова рэалізуецца непасрэдна ўласнымі сіламі і сродкамі.

Для гэтага, як расказваў В. А. Новікаў, кожны дзень, акрамя панядзелка, па загадзя вызначаных маршрутах з базы прадпрыемства на спецыяльных машынах выязджаюць сем экіпажаў у складзе вадзіцеля і прадаўца. У Віцебску бязвыезна працуюць Валерый і Алена Шэндзелі, Віталій і Ніна Кянько. Жывы тавар ім падвозіцца па меры яго рэалізацыі. Справа спорыцца не толькі ў названых сямейных экіпажаў, але і ў Жанны Вярцінскай і Барыса Бервячонка, Вольгі Капшуль і Юрыя Аліхвера і іншых.

Усяго ў 2014 годзе плануецца рэалізаваць насельніцтву і іншым спажыўцам 880 тон таварнай рыбы, на 15 кастрычніка прададзена ўжо 600 тон. Магчымасць пастаянна мець на стале розныя стравы, прыгатаваныя з рыбгасаўскай прадукцыі, ёсць і ў жыхароў райцэнтра. У Паставах карп і таўсталобік прадаюцца ў сераду і нядзелю на рынку па вуліцы Кастрычніцкай, а таксама на рынку “Гарызонт” і ў пятым гарадку. Пастаянна свежая рыба ёсць у продажы ў буйных гандлёвых магазінах раённага спажывецкага таварыства.

Тэкст і фота Пятра КУРЫЛОВІЧА.