На месцы «Малой Еўропы» некалі была бібліятэка
Калі ў Горках была створана першая гарадская бібліятэка (не лічачы бібліятэкі ў Горы-горацкіх земляробчых установах), дакладна не вядома. З «Летапiса горада Горкi» вядома, што ў 1890 годзе была арганізавана першая прыватная гарадская бібліятэка, якую заснаваў мешчанін М.Мордухаў. А праз 10 гадоў у 1900 годзе была створана прыватная бібліятэка Вольфа.
Што гэтыя ўстановы сабой уяўлялi – не вядома. Але ў 1913 годзе ў Горках быў надрукаваны ў друкарні В.А.Хейнкiна «Каталог кніг Горацкай бібліятэкі», у якім ёсць шмат цікавых звестак. Хутчэй за ўсё гэта каталог бібліятэкі Волфа.
Гэты каталог знайшоў у аддзеле рэдкай літаратуры Нацыянальнай расійскай публічнай бiблiятэкi ў Санкт-Пецярбургу кандыдат юрыдычных навук Данiiл Пятроў. Яго сваякі жывуць у Горках і вельмі цікавіцца гісторыяй нашага горада. Менавіта Пятроў даслаў мне гэты каталог.
З каталога (ён больш за 100 старонак) відаць, што каб карыстацца бібліятэкай, трэба было атрымаць абанементную кніжку і ўнесці грашовы заклад: дарослым – адзін рубель, дзецям – 25-30 капеек. Акрамя таго была штомесячная плата: ад 10 да 25 капеек.
Выдавалі толькі адну кнігу. Калі чытач хацеў узяць дзве кнігі або вельмі каштоўную (дарагую), то павінен быў заплаціць дадатковы (двайны) заклад.
А што было рабіць тым, у каго не было грошай, а чытаць кнігі хацелася?
Такіх людзей у каталогу называлі «несостоятельными подписчиками». Яны маглі ў выглядзе закладу даць кнігу, якая ў іх была. Ну а калі і такой магчымасцi не было, то трэба было знайсці «поручителя». Словам, хто хацеў чытаць, той меў такую магчымасць, толькі трэба было прыкласці намаганні.
Кнігі для чытання выдаваліся толькі на адзін месяц, а зноў атрыманыя і часопісы – на адзін тыдзень. Было пакаранне за пратэрміноўку: у першым выпадку за кожны дзень – адна капейка, у другім – тры капейкі.
Многа гэта ці мала па тых часах? Вырашайце самі. Заробак кваліфікаванага рабочага быў у 1913 годзе 90 рублёў, а некваліфікаванага – 36. А цэны былі такія: хлеб каштаваў паўтары капейкі за фунт (400 г.), фунт ялавічыны – 12 капеек, цукру – 9 капеек, пуд мукі пшанічнай – адзін рубель 65 капеек. Вядро гарэлкі каштавала 96 капеек. Так што карыстанне бібліятэкай было адносна даступным.
З «Каталог кніг Горацкай бібліятэкі» відаць, што ўся літаратура была падзелена на шэсць раздзелаў: руская мастацкая літаратура, замежная, дзіцячая, па геаграфіі і прыродазнаўстве, грамадскія пытанні і філасофскія навукі, кнігі на старажытнаяўрэйскай (іўрыт) і жаргоне (ідыш) мовах.
Колькі ўсяго лічылася кніг, з каталога не бачна. Аднак, напрыклад, у першых раздзелах было па некалькi сотняў найменняў вядомых рускiх i замежных пiсьменнiкаў, па грамадскіх пытаннях і філасофскіx навуках мелася каля 200 найменняў. Сярод іх кніга Ф.Энгельса «Паходжанне прыватнай уласнасці і дзяржавы». Мабыць, чытаць класіка марксізму ў той час не забаранялася.
Па геаграфіі і прыродазнаўстве было больш за 100 найменняў кніг, на іўрыце і ідыш – каля 90 найменняў.
Было шмат кніг вядомых аўтараў па псіхалогіi, педагогіцы, філасофіі, палітычнай эканоміі і антрапалогіі.
Бібліятэка мела і 82-томны энцыклапедычны слоўнік «Бракгаўза і Ефрона», але на дом гэтыя тамы не выдаваліся.
Зробiм вывад: нават пражываючы ў такiм невялiчкiм павятовым мястэчку як Горкi, той, хто прачытаў бы гэтыя кнiгi, быў бы дужа адукаваным чалавекам.
Яшчэ трэба адзначыць, што бібліятэка працавала толькі дзве гадзіны (з 15 да 17 гадзін) штодня, акрамя суботы.
У каталогу таксама пісалася, што бібліятэка з падзякай прымае ахвяраванні як кнігамі, так і грашыма. Быў у бібліятэцы спецыяльны сшытак, куды чытачы маглі напісаць свае пажаданні, у прыватнасці, назваць кнігі, якімі варта было папоўніць бібліятэчны фонд.
Дададзім таксама, што бібліятэка выпісвала пяць часопісаў для дарослых: «Русское богатство», «Рассвет», «Новый восход», «Новая жизнь», «Новый журнал для всех», «Вестник». Два часопісы для дзяцей: «Колосья» і часопіс на іўрыце.
А дзе ж працавала бібліятэка? Як сведчыць у кнiзе «Позавчера и сегодня» наш зямляк, вядомы пiсьменнiк Леў Разгон, бiблiятэка знаходзiлася ў будунку дваранскага сходу. У час Вялiкай Айчынная вайны будынак быў зруйнаваны, i зараз на гэтым месцы – гандлёвы цэнтр «Малая Еўропа».
Вось што нам стала вядома з гісторыі бібліятэчнай справы ў Горках. I ўсё гэта дзякуючы знаходцы Данiiла Пятрова. Вялікае яму за гэта дзякуй! Уладзімір Ліўшыц
Написать комментарий
Обращались ли вы за помощью в милицию?
Новости Горок
Девять районов Могилевской области остались без света из-за погоды
Хотите узнать больше? Под тяжестью ледяной корки рухнули как минимум 50 деревьев.
В Горках умерла поэтесса Нина Ковалева, которая написала 24 книги, будучи прикованной к постели
Хотите узнать больше? Женщине ушла из жизни на 71-м году жизни после продолжительной тяжелой болезни.
Стрельба в Горках: что произошло?
Хотите узнать больше? В среду 26 февраля в Горках в районе академии (возле дачного массива) люди слышали выстрел (или выстрелы), сообщают...
За несколько часов на Могилев и райцентры вылилось столько дождя, сколько должно было за 10–20 дней
Хотите узнать больше? Больше всего досталось Могилеву и Горкам.
Ферму под Горками, где показали мертвых телят и тощих коров, проверяет руководство области
Хотите узнать больше? В Паршино отправилась целая делегация с проверяющими.
«Помогите!» Работники фермы под Горками показали мертвых телят и тощих коров в навозе
Хотите узнать больше? TUT.BY узнал, что хозяйство уже проверила прокуратура и нашла огромное количество нарушений.
Президент сменил глав пяти районов Могилевской области. Рассказываем, где и кого
Хотите узнать больше? Новый глава администрации - в Первомайском районе Бобруйска.
В Горках хотели поставить памятник Петру I - но передумали
Хотите узнать больше? Многие местные жители были возмущены тем, что в Горках решили увековечить память о Петре Первом.
Объявления
Упаковщик вахта в Минске
1 400 бел.руб.
11:05, 22.07.2022Сдам в аренду торговое помещение в г.Гор...
450 бел.руб.
11:42, 01.03.2022Продаю в г.Горки торговое помещение .
44 200 бел.руб.
11:42, 01.03.2022Теплицы стальные Садовод-комфорт. 20х20и...
559 бел.руб.
11:35, 25.02.2022Срочно требуются водители-международники
0 бел.руб.
09:13, 02.02.2022О Горках
На месцы «Малой Еўропы» некалі была бібліятэка
Подробнее Калі ў Горках была створана першая гарадская бібліятэка (не лічачы бібліятэкі ў Горы-горацкіх земляробчых установах), дакладна не вядома. З «Летапiса горада ...
Интересная Беларусь
Как COVID-19 попадает в организм
Подробнее Как написал журнал Nature Medicine, группа ученых нашла два типа клеток, которые помогают COVID-19 проникать в организм.