«Предания Браславщины» в Поставах

У Доме рамёстваў “Стары млын” адкрылася выстава сама­дзейнага мастака з Браслаўшчыны Яна Рыдзікі.

У сябе на радзіме Ян Антонавіч — фігура дастаткова вядомая і адметная. Нягледзячы на тое, што амаль усё жыццё ён адпрацаваў настаўнікам біялогіі ў школе (зараз ужо на пенсіі), з маленства захапляецца маляваннем і прысвячае гэтаму занятку кожную вольную хвіліну. Перавагу аддае алейнаму жывапісу, спрабуючы сябе ў розных жанрах: партрэт, нацюрморт, пейзаж, гістарычны. Але больш за ўсё мастаку-самавучку падабаецца маляваць прыроду, і з асаблівай асалодай ён працуе над эцюдамі. Ян Рыдзіка — удзельнік мноства выстаў Браслаўскага раённага аб’яднання музеяў, таксама мае за плячыма некалькі персанальных выстаў. З апошняй з іх — “Паданні Браслаўшчыны” — цяпер маюць магчымасць пазнаёміцца і пастаўчане.

Экспазіцыя складаецца з двух дзясяткаў карцін, на якіх паўстае гісторыя браслаўскага краю, занатаваная ў народнай памяці ў выглядзе легенд і паданняў. Многія паданні маюць пад сабой рэальную глебу: апавядаюць пра рэальна існаваўшых асоб або падзеі. Прыкладам можа служыць легенда пра Іказненскі замак, які быў узведзены Янам Сапегам пасля 1504 года; пра княгіню Алену, жонку Аляксандра Ягелончыка, якая атрымала Браслаў і навакольныя землі ў падарунак ад мужа ў 1501 годзе, і некаторыя іншыя. Але большасць фальклорных твораў народжана багатай фантазіяй сялян, якія з язычніцкіх часоў адушаўлялі прыроду, надзяляючы яе магічнымі ўласцівасцямі і насяляючы рознымі міфалагічнымі істотамі. Таму побач з панам, салдатам і селянінам на карцінах прысутнічаюць лесавік, чорт, вадзянік, русалка, звязаныя з тым ці іншым канкрэтным месцам: вёскай, возерам, лесам і г.д. Кожную сваю работу — а яны выкананы на даволі высокім прафесійным узроўні — мастак суправаджае тэкстам легенды, з якога становіцца зразумелай сутнасць убачанага на карціне.

“Паданні Браслаўшчыны” экспануюцца ў малой зале Дома рамёстваў. А па суседстве з імі, у вялікай зале, адкрылася выстава дыпломных і курсавых работ студэнтаў мастацка-графічнага факультэта Віцебскага дзяржаўнага ўніверсітэта, якія займаліся і займаюцца на кафедрах методыкі выкладання выяўленчага мастацтва і дэкаратыўна-прыкладной творчасці. Усяго работ каля 40: вышыўка, бацік, вязанне кручком, графіка і жывапіс. Кожная з іх па-свойму цікавая і яркая. Таму калі вырашыце наведаць “Стары млын”, не прамі­ніце і гэту выставу.

Алена ШАПАВАЛАВА.

На здымку: фрагмент экспазіцыі “Паданні Браслаўшчыны”.

Фота аўтара.