Родила и воспитала 9 детей

Альфрэда Андрэеўна Хоміч з вёскі Крывое Ваўкоўскага сельсавета нарадзіла і выхавала дзевяць дзяцей. Узнагароджана медалямі Мацярынства І і ІІ ступеняў, ордэнамі Мацярынскай Славы ўсіх трох ступеняў.

У студзені гэтага года Альфрэда Андрэеўна раптоўна захварэла. Здавалася, яе пакідалі апошнія сілы.
— Пазвані ў Маскву Алесі, — папрасіла сваю старэйшую дачку Тамару. — Я ўжо цэлы год яе не бачыла.
І правалілася ў бяспамяцтва. А калі праз суткі адкрыла вочы, перад ёй стаялі Тамара з Алесяй, і абедзве плакалі.

— Чаго вы плачаце? — спытала ў дачок. — Я ўжо здаровая.

“Здаровая” тры тыдні праляжала ў неўралагічным аддзяленні Пастаўскай ЦРБ — скасіў інсульт. “І што, гэта ў Вас заўсёды так шмат наведвальнікаў?” — цікавіліся медыкі. “Дык гэта ж мае дзеці і ўнукі, — радасна гаварыла Андрэеўна”.

— Не верыце, што ўсе яны выраслі ў гэтай хаціне? — заўважыўшы здзіўленне, з якім я разглядвала вельмі сціплае нават па вясковых мерках жыллё, гаспадыня патлумачыла. — Ложкі стаялі паўсюль. І спалі на іх па двое, а хто — і на печы. У цеснаце, але не ў крыўдзе.

Галоднымі і распранутымі не былі. Усе раслі дружнымі. Ды і цяпер такія. Іншы раз кажу: “Мае вы дзеткі, я ўжо і не памятаю, чым вас карміла, з чым у дарогу выпраўляла (усе вучыліся пасля школы, хто — у Паставах, хто — у Віцебску, у вучылішчы, тэхнікуме, інстытуце). А яны мне ў адказ: “Ніводнага разу ніхто не ад’язджаў з дому без сала і каўбасы”. Гадавалі шмат скаціны, таму і малако, і мяса мелі. А вось грошай часам даводзілася і пазычаць у суседзяў. Выручалі, бо ведалі, што з доўгам абавязкова разлічымся.

У 1958 годзе верацейская дзяўчына выйшла замуж за Вячаслава Хоміча з недалёкага ад яе вёскі хутара Паддзядзенкі. Вячаслаў быў адзіным сынам у бацькоў. А ў іх маладой сям’і дзеці пасыпаліся адно за другім. Дэкрэтны водпуск у той час складаў усяго 56 дзён. Затым — на працу. Альфрэда працавала ў паляводстве. Куды пашлюць, туды і ішла. Прыбягала на абед, карміла грудзьмі малое, паспявала падаіць карову — і зноў у поле. “У мяне была вельмі добрая свякроў, — з удзячнасцю ўспамінае жанчына. — Як яна дапамагала гадаваць дзяцей! Я заўсёды была спакойная, што яны дагледжаны. А вось муж любіў выпіць… Ён і памёр малады, на 57-ым годзе, ад другога інфаркту. Не паспелі дабудаваць вось гэты дом у Крывым, куды перабраліся з хутара».

На той час Іван і Сяргей служылі ў арміі. Першы паспеў прыехаць на пахаванне бацькі, другі — спазніўся. А колькі слёз выплакала маці па Андрэю, якому выпала служыць у Афганістане. Прыходзіць аднаго разу з яго вайсковай часці пісьмо, а на канверце — чужы почырк. “Бяда з сыночкам!” — перапалохалася. — І сапраўды, ён цяжка захварэў на малярыю, пра што і паведамляў яго сябар. На шчасце, усё абышлося.

За кожнага з дзяцей і радавалася, і перажывала маці. Дзіцячыя хваробы, школьныя праблемы, непаразуменні ў сем’ях (у каго іх не бывае?) — усё праходзіла і праходзіць праз маціна сэрца.

— А калі б цяпер узнікла неабходнасць, у каго з дзяцей сталі б жыць? — пытаюся ў Альфрэды Андрэеўны.

— Ды ў любога, — адказвае жанчына. — Хіба што за выключэннем Алесі. Бо яна надта далёка — у Маскве. Але я прывыкла ў сваёй хаціне. Да таго ж не адна тут, а з сынам Іванам. Вельмі шкада, што сям’я ў яго распалася, што цяпер адзінокі. Калі б яму трапілася добрая жанчына — па-іншаму пайшло б жыццё. І за Алеську трывожуся. Кажу: “Табе хутка трыццаць — пара раджаць. Што ты марудзіш? Без дзяцей якая сям’я?” Ва ўсіх іншых сыноў і дачок дзеці ёсць. Адгадайце, колькі ў мяне ўнукаў? Сямнаццаць! І чатыры праўнукі. Так што жыццё пражыла недарэмна.

— Успаміны дзяцінства самыя светлыя, — расказвала адна з дачок Хомічаў — Галіна. — Мама і тата былі прыгожыя, добрыя, вясёлыя. Бывала, зімой у выхадны дзень забіраемся ўсе на печ (а яна ў нас шырачэнная), і такі рогат стаіць, што мама супакойвала: “Цішэй вы, а то ад вашага рогату цагліны з печы павывальваюцца”. Летам дапамагалі ў полі — палолі вялікія дзялянкі буракоў, зграбалі сена, ірвалі лён. Вядома, не заўсёды хацелася рабіць, але ведалі, што трэба. Мама заўсёды падбадзёрвала, абяцала купіць абнову, пачаставаць цукеркамі. І куплялі. Бацькі атрымлівалі зарплату, і мы ехалі сям’ёй у магазіны ў Глыбокае. Не, мы ні ў чым не адчувалі сябе абдзеленымі. А якой рукадзельніцай была наша мама! Колькі яна дываноў наткала, колькі абноў нам навязала, якія прыгожыя вышыванкі ў яе атрымліваліся! І швейная машынка была паслухмяная ёй. Мы ніколі не бачылі маму без справы. Бывала, бедавала: “Хоць бы калі выспацца”. А зараз часу хапае, ды не спіцца нашай мамачцы.

Няма таго дня, каб у хаце Андрэеўны не раздаўся тэлефонны званок, і не бывае таго свята, з якім бы яе не павіншавалі дзеці і ўнукі. Не стане выключэннем і заўтрашняе, калі ў краіне на дзяржаўным узроўні ўшаноўваюць маці. А па календары праваслаўнай канфесіі ў гэты дзень адзначаецца Пакроў Прасвятой Багародзіцы.

— Вельмі хочацца пайсці ў царкву, — гаварыла жанчына. — Заўсёды малілася Богу за дзяцей і цяпер малюся. Раней спявала на клірасе. Пасля хваробы цяжкавата дабірацца ў храм, хоць ён і ўсяго за два кіламетры, у суседняй вёсцы Ласіца. Ды і гады мае ўжо немалыя — 77.

А з усіх царкоўных свят для яе самае чаканае — Вялікдзень, калі ўсе дзеці з’язджаюцца ў бацькоўскі дом. А паколькі ён стаў зусім цесны для роду, які вельмі разросся, то стол накрываюць у двары. Садзяцца за яго дружнай, вясёлай грамадой і дзеляцца навінамі, успамінаюць сваё дзяцінства і юнацтва, абмяркоўваюць планы на будучае. І абавязкова спяваюць. Альфрэда Андрэеўна мае цудоўны голас, надзяліла гэтым дарам і сваіх дзяцей. Дачка Тамара закончыла культасветвучылішча, грае на акардэоне, на гармоніку — адзін з зяцёў. У такое свята дзеці нязменна ахінаюць увагай і любоўю самага дарагога свайго чалавека — маму, якая не толькі дала ім жыццё, але і навучыла дабрыні, спагаднасці, справядлівасці, бо сама па натуры вельмі добры чалавек.

Шмат цяжкасцей выпала на долю Альфрэды Андрэеўны, многае давялося ёй перажыць як за малых, так і за дарослых ужо дзяцей, а потым — за ўнукаў. Але ніколі не наракала на лёс, стойка пераносіла ўсе выпрабаванні.
Яе дзеці не сталі прафесарамі або акадэмікамі. У большасці з іх самыя звычайныя і вельмі запатрабаваныя прафесіі — рабочы, жывёлавод, механізатар, палявод, адна дачка — настаўніца. Геаграфія месца жыхарства шасці дачок і трох сыноў — Пастаўскі і Глыбоцкі раёны, Віцебск, Масква. Але галоўнае, напэўна, не ў тым, кім, а якімі людзьмі яны сталі.

Нарадзіць і выхаваць дзевяць дзяцей — сапраўдны мацярынскі подзвіг. Шкада толькі, што гэта ніяк не адбілася на дзяржаўнай сацыяльнай абароне мнагадзетнай маці ў старасці. Яе цяперашняя пенсія складае ўсяго 1 мільён 300 тысяч рублёў. Але такая несправядлівасць нарэшце будзе выпраўлена. З 13 верасня гэтага года ўступіла ў сілу пастанова Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь №833, якая пашырае пералік асоб, якія маюць права на пенсію за асаблівыя заслугі. У іх лік увайшлі і жанчыны, якія нарадзілі і выхавалі дзевяць і больш дзяцей і маюць адну з наступных дзяржаўных узнагарод СССР і Рэспублікі Беларусь: ордэн Маці, медаль “Мацярынства”, ордэны Мацярынскай Славы, Маці-гераіні. Упраўленне па працы, занятасці і сацыяльнай абароне райвыканкама тэрмінова збірае дакументы на афармленне такой пенсіі А. А. Хоміч і яшчэ некалькім маці.

Увесь панадворак ля хаты  Альфрэды Андрэеўны засланы дываном з залацістага кляновага лісця.

— Не паспяваем зграбаць, — заўважае гаспадыня.

І не трэба, думаю я. Гэта сама прырода віншуе са святам Маці, сцелячы да яе ног няхай сабе не мільён руж, затое самыя яркія свае фарбы.

Фаіна КАСАТКІНА.