І хвалюючае, і радаснае свята

Уладзімір і Еўдакія Тараскевічы

Уладзімір Тараскевіч нарадзіўся ў 1943 годзе ў Франкфурце-на-Майне. У гэты нямецкі горад на прымусовыя работы фашысты вывезлі яго бацьку і цяжарную маці. Хлопчыку было з роду ўсяго некалькі дзён, як на будынак, дзе знаходзіліся жанчыны з нованароджанымі, англічане скінулі магутную авіябомбу. Яна, пратараніўшы ўсе пяць паверхаў будынка, па невядомых прычынах не ўзарвалася. 

Выхад з усіх памяшканняў быў блакіраваны. Маці яшчэ доўга чакала ў палоне руін сваіх выратавальнікаў. А калі дачакалася, захутала сына ў тоненькую прасцінку і панесла на другі канец горада. На дварэ быў марозны і ветраны снежань.

З таго часу мінула 70 мірных гадоў. Сёння Уладзімір Уладзіміравіч жыве з жонкай у вёсцы Груздава Юнькаўскага сельсавета. Іх хата ў цэнтры вёскі яшчэ з дарогі звяртае на сябе ўвагу добраўпарадкаванасцю тэрыторыі: трава роўненька абкошана, пад вокнамі квітнеюць ружы. Ідэальная чысціня ў пакоях.

У лістападзе 1945-га, калі маленькі Валодзя ўпершыню ступіў на беларускую зямлю, яго сям’я пра ўтульнае жыллё магла толькі марыць. З Германіі яна прыехала ў вёску Ралаўцы, што кіламетры за 4 ад Груздава. Дакладней, на папялішча, якое ад яе засталося.

—            Гэта была радзіма майго бацькі, — патлумачыў гаспадар. — Пасля нашага вяртання ён адразу пачаў будаваць новую хату. Сям’я ўвесь гэты час жыла ў зямлянцы. Холадна і голадна — вось і ўсе ўмовы.

Час усё расставіў на свае месцы. Бацькі пайшлі працаваць у калгас, Уладзіміра адправілі вучыцца ў пачатковую школу, якая знаходзілася на суседнім хутары Плаксы. Адукацыю ён працягваў у Груздаве і Паставах. Пазней, некаторы час “паслужыўшы” паш­тальёнам, паступіў вучыцца ў заатэхнічны тэхнікум у Бігосава, а потым і ў Горацкую сельскагаспадарчую акадэмію. Працаваў на Груздаўшчыне загадчыкам свінафермы, затым — загадчыкам малочнатаварнай фермы, брыгадзірам… Работы і адказнасці ніколі не баяўся. Нягледзячы на грунтоўную адукацыю, невядомага на рабочых месцах было шмат. Але ніколі не ленаваўся вучыцца: чытаў літаратуру, быў пастаянным слухачом самых розных курсаў павышэння кваліфікацыі ў Мінску.

Падтрымкай ва ўсім  была і ёсць жонка, з якой яны разам 49 гадоў. Еўдакія Пятроўна родам са Смаленшчыны. Дзяўчынцы было ўсяго 8 гадоў, калі яна засталася круглай сіратой: у 1941 годзе пасля хваробы памерла маці, у 1943-ім — бацька. Дусю, як усе яе называлі, гадавалі сёстры.

Адна з сябровак у пасляваенны час воляй лёсу апынулася ў дзіцячым прыёмніку ў Навагрудку. Захацелася туды і Еўдакіі.

—            У роднай вёсцы мне “свяціла” толькі адно: араць зямлю на валах у калгасе. А мне так хацелася вучыцца! — не стрымліваючы слёз, успамінала жанчына. — Сяброўка зрэдку прыязджала дадому. Аднойчы, праводзячы яе на вакзал, не стрымалася, папрасілася ў Беларусь. І паехала з ёй, нікому нічога не сказаўшы, босая, без рэчаў.

Да Навагрудка дзяўчаты дабіраліся “зайцамі” — адкуль жа грошы? Раптам кантроль. Высадзілі. Яшчэ 22 кіламетры прыйшлося ісці пехатой. Але намаганні не былі дарэмнымі. Начальнік дзіцячага прыёмніка аказаўся чалавекам з вялікім сэрцам. «Памаладзіўшы» ў дакументах Еўдакію на два гады, размеркаваў яе ў Слонімскі дзетдом. Там у асноўным знаходзіліся дзеці ваенных, якія загінулі на вайне. Умовы былі добрымі, таму пра сваё рашэнне чатырнаццацігадовая дзяўчынка не шкадавала. Пазней яна паступіла ў Магілёўскае медыцынскае вучылішча на фармацэўта. Гэта прафесія аказалася на ўсё жыццё. Доўгі час працавала ў аптэцы ў вёсцы Савічы.

У Тараскевічаў дзве дачкі, якія жывуць у Баранавічах і Мінску. Ужо дарослыя і ўнукі. Кожны іх прыезд у Груздава ператвараецца для гаспадароў у сапраўднае свята.

На пенсіі яны не сумуюць. Асабліва няма калі: яшчэ трымаюць курэй і коз, садзяць агарод, удосталь і хатніх спраў. У вольны час абое любяць чытаць перыёдыку — штомесяц выпісваюць па 8—9 найменняў газет і часопісаў. Па пошце Уладзімір Ула­дзіміравіч выпісвае сабе і кнігі — дзеля гэтага нядаўна ўступіў у папулярны ў Беларусі “Кніжны клуб”. А вось да тэлевізара раўнадушны. Адзі­нае, што можа глядзець, не адрываючыся ад блакітнага экрана, — дакументальныя і мастацкія фільмы пра Вялікую Айчынную.

3 ліпеня сям’я Тараскевічаў абавязкова будзе назіраць за ўрачыстым ваенным парадам.

—            Кожны Дзень Незалежнасці, кожны Дзень Перамогі дораць нам з жонкай безліч эмоцый, — прызнаецца Уладзімір Тараскевіч. — З аднаго боку, хвалюючых — ні я, ні яна не можам успамінаць перажытае без слёз. Але сэрца поўніцца і радаснымі пачуццямі — усё жыццё мы пражылі пад мірным небам, мелі магчымасць працаваць, гадаваць дзяцей. А гэта, паверце, дарагога каштуе.

…70-гадовы юбілей вызвалення Беларусі ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў сустрэне і маці Уладзіміра Уладзіміравіча Марыя Іванаўна Тараскевіч. Ёй 94, жыве ў Браслаўскім раёне ў старэйшай дачкі. Здароўе слабае, але пра жанчыну ёсць каму паклапаціцца — пасля вайны яна нарадзіла яшчэ 4 дзяцей. Сіл дадаюць і шчаслівыя ўнукі, праўнукі, дзеля светлай будучыні якіх і здабывалася Вялікая Перамога.

Іна СНЯЖКОВА.