Их «диагноз» — трудолюбие

Ганна Мартынаўна і Баляслаў Антонавіч Веські

 “Што пра мяне пісаць? Я — звычайная жанчына, якіх навокал тысячы”, — запэўнівала мяне лынтупчанка Ганна Мартынаўна Веська. Але хіба ў пасёлку шмат людзей, якія прачынаюцца ў чатыры гадзіны раніцы, каб навесці парадак ля мясцовага касцёла? І ці кожная жанчына вырошчвае двухметровыя ружы або вышывае такіх жа памераў пакрывалы?

Ганна Мартынаўна і яе  муж Баляслаў Антонавіч жывуць на цэнтральнай пасялковай плошчы. Яны выдатна разумеюць, што іх дом заўсёды пад пільнай увагай і мясцовых жыхароў, і турыстаў, якіх у Лынтупы з кожным годам прыязджае ўсё болей. Але зусім не для іх стараюцца гаспадары, калі з вясны да восені рупяцца ў сваім двары: высаджваюць кветкі, падстрыгаюць газон, устанаўліваюць арыгінальныя кампазіцыі…

—         Жаданне працаваць мне перадалося па спадчыне, — усмі­хаецца Ганна Веська. — Мае бацькі былі вялікімі рабацягамі. Тата і кавалём быў выдатным, і ­сталяром, і нават са льну алей атрымліваў — людзі да яго ў чаргу выстройваліся. За што ні возьмецца — усё зробіць на выдатна. Менавіта пра такіх лю­дзей кажуць: майстар на ўсе рукі.

Можна было пазайздросціць не толькі фізічным, але і чалавечым якасцям Мартына Мартынавіча. Ганна добра памятае яго шматлікія аповеды пра даўнейшае жыццё. Найбольш яе ўражвалі ўспаміны пра жыццё пры цары Мікалаі ІІ. Тады яе бацьку давялося з абозам ісці ў Сібір — такая суровая ў той час была армейская служба.

—         Дарога была неймаверна доўгая, людзі нярэдка паміралі ад голаду, — пераказвае гаспадыня. — Тата знайшоў выйсце: калі спыняліся ў населеных пунктах, прапаноўваў свае паслугі. З ім разлічваліся прадуктамі, якія ён прыносіў абяссіленым таварышам.

Ганна Мартынаўна з хваляваннем гартае фотаальбом, са старонак якога пазіраюць маладыя бацькі. Яны былі людзьмі мясцовымі — з недалёкіх ад Лынтуп вёсак. А вось маёй суразмоўцы лёс наканаваў доўгі час жыць за межамі малой радзімы.

Яна нарадзілася ў 1941 годзе ў Баярах. У мясцовай школе скончыла 4 класы, пасля вучылася ў Канстанцінаве і ў Лынтупах. Пасля пераехала да цёткі ў літоўскі Швянчоніс (11 км ад пасёлка), дзе атрымала сярэднюю адукацыю. Ганна з дзяцінства марыла звязаць сваё жыццё з музыкай — у Паставах нават скончыла курсы баяністаў пры раённым Доме культуры. Настаўнікі адразу заўважылі яе талент і вельмі хацелі, каб яна працягвала вучыцца. Але ў бацькоў не было на гэта грошай.

Тым не менш Ганна Мартынаўна сваё жыццё звязала з творчасцю: шмат гадоў адпрацавала мастацкім кіраўніком у Дамах культуры Літвы і Латвіі. Падчас работы ў Вільнюсе пазнаёмі­лася з будучым мужам, які там служыў. З ім пераехалі ў Рыгу, дзе пражылі 14 гадоў. У 1992 годзе вырашылі вярнуцца на радзіму. Былі ўпэўнены: у Лынтупах ім будзе лепш. Не памыліліся.

—         Не сумна ў вёсцы пасля вялікага горада? — цікаўлюся.

— А калі сумаваць, калі? — эмацыянальна перапытвае гаспадыня. — Летам звычайна га­дзіны ў чатыры ўстаю, а то і раней. І за сваімі кветкамі шмат догляду патрэбна, і за касцельнымі. Ужо каторы год іх саджу ля святыні. Праўда, зямля там вельмі цяжкая — адзін жвір. Шмат сіл трэба ўкласці, каб запалымнелі кветкі, тым больш што так суха апошнім часам.  Бывае, за раніцу пяцьдзясят вё­дзёр з калодзежа выцягнеш і на цялежцы ў канах перавязеш. А цяпер, па восені, іншая “напасць” — сухое лісце. Амаль кожную раніцу прыбіраю і спальваю. І ні ад каго нават “дзякуй” не чакаю. Гэта мая ўнутраная патрэба.

Муж — яму ўжо 80 — за жонку хвалюецца, але з яе “дыягназам” пад назвай працавітасць нічога зрабіць не можа. Наколькі хапае сіл, дапамагае. Прычым не толькі на кветніку і агародзе…

—         Я ў жонкі асабісты повар, — смяецца. — Пакуль яна з раніцы на двары шчыруе, заўсёды сняданак прыгатую. Ці бліноў напяку, ці кашы маннай звару. І абед для мяне прыгатаваць — не праблема.

Пытаюся ў гаспадароў: ці  часта на “вялікай зямлі” даводзіцца бываць, маючы на ўвазе абласны цэнтр або нават Паставы. Адказ ашаламляе.

—         Вось у пятніцу вярнулася з Люксембурга, — будзённа паведамляе Ганна Мартынаўна. — Гады два таму да сястры на Лазурны Бераг ездзіла (яна жыве ў Францыі, у раёне Ніцы). У гэтым годзе пляменнікі падарылі падарожжа па Еўропе. Усё папракаюць мяне, што, акрамя агарода, нічога не бачу.

—         Напэўна, не хацелася вяртацца з гэтай казкі?

—         Пад пушачным выстралам не засталася б там жыць, — здзіўляе 72-гадовая турыстка. — Настолькі ўсё багата ў гэтых дамах — які посуд, якая мэбля, тэхніка… Сумна мне стала ад усяго гэтага. Ніякай душы. Я, бывала, прайдуся дзеркачом па падлозе, аерам засцялю — вось гэта, разумею, казка. Такая сціплая чысціня стварае куды большую ўтульнасць. Ды і раскошы ў жыцці я ніколі не бачыла. Што раней у доме было: шчэпкі ды трэскі? А Германія, Люксембург… Няхай жывуць сабе ў сваіх музеях, —  завяршыла яна тэму і са шчаслівай усмешкай запрасіла на экскурсію па сваіх “харомах”, дзе на сценах — вышыўкі, на шафах — арыгінальныя самаробныя шкатулкі, на ложках — сама­тканыя дываны.

Любоў да творчасці ў жанчыны з дзяцінства. Вышываннем захапілася яшчэ ў школе, і за дзясяткі гадоў гэта хобі не надакучыла. Наадварот, з’явілася шмат новых ідэй, якія Ганна Мартынаўна плануе ўвасабіць у жыццё ў самы бліжэйшы час. Найперш — закончыць вышываць пакрывала. Яго памеры ўнушальныя — прыблізна два на паўтара метра. Што цікава, схемы вышыўкі няма — усе ўзоры прыдумвае з галавы.

Яшчэ адно вялікае захапленне майстрыхі — выраб шкатулак з паштовак. Любіць і шыць. Гэтай справе навучыла францужанка, у якой Ганна Мартынаўна жыла ў Вільнюсе на кватэры.

Творчасці няма мяжы

У ход ідуць нават цукеркавыя абгорткі

Некалькі гадзін Веські  расказвалі пра свае будні і святы,  мінулае і сённяшняе. Расказвалі шчыра, з гумарам, з усмешкай. Таму і не здзівілася, калі Баляслаў Антонавіч напрыканцы размовы сказаў:

—         Мы — шчаслівыя людзі. У нас ёсць усё. Галоўнае, каб здароўе не падводзіла. Тады і далей будзем жыць, працаваць, радаваць сябе і людзей.

Іна СНЯЖКОВА.

Фота аўтара.