Рагачоўскія падпольшчыкі змагаліся з захопнікамі

На Рагачоўшчыне ў 1941 – 1943 гадах дзейнічалі 23 падпольных камсамольскіх арганізацыі, партыйна-камсамольскіх і падпольных груп. Тры арганізацыі былі створаны ў 1941 годзе: у жніўні – у Турску,  верасні – у Рагачове,  лістападзе – у Азяранах. Затым у 1942 годзе яшчэ 20 арганізацый сталі дзейнічаць. Усяго налічвалася больш 180 падпольшчыкаў, якія актыўна змагаліся з нямецка-фашысцкімі захопнікамі. Сакратаром падпольнага раённага камітэта ЛКСМБ быў камісар партызанскага атрада №256 Н.Ф. Шабеткін.

Члены падпольных арганізацый жылі ў легальных умовах, таму мелі магчымасць праводзіць вялікую работу сярод насельніцтва, усялялі ў сэрцах людзей упэўненасць у перамозе Чырвонай Арміі. Яны садзейнічалі партызанам у разгроме варожых гарнізонаў, былі добрымі разведчыкамі і праваднікамі дыверсійных груп, якія ўзрывалі чыгунку, масты, эшалоны і аўтамашыны з жывой сілай і тэхнікай ворага, знішчалі тэлеграфна-тэлефонную сувязь і іншыя аб’екты захопнікаў. Падпольшчыкі збіралі і перадавалі партызанам зброю і боепрыпасы, вызначалі і накіроўвалі ў партызанскія атрады лепшых людзей – такіх зарэгістравана 504 мужчыны і жанчыны, распаўсюджвалі сярод насельніцтва партызанскія лістоўкі, зводкі Савінфармбюро і газеты, забяспечвалі партызан медыкаментамі і перавязачнымі матэрыяламі, ратавалі моладзь ад угону ў рабства ў Германію, здзяйснялі многае іншае ў імя перамогі.

Шэраг падпольных камсамольскіх арганізацый вялі разведку і рэгулярна дастаўлялі звесткі для груп разведаддзела штаба фронта Чырвонай Арміі “Арол”. Сабралі і перадалі партызанам 4 мінамёты, 24 кулямёты, 263 вінтоўкі, 750 гранат, 450 кілаграмаў узрыўчаткі, 104 тысячы патронаў.

Падпольныя арганізацыі ўладкоўвалі асобных падпольшчыкаў у нямецкія ўстановы, дзе яны маглі набываць дакументы, бо тады можна было выратоўваць людзей ад фашысцкай расправы. Маючы на руках нямецкія пасведчанні, падпольшчыкі маглі лягчэй і бяспечней перамяшчацца, раскрываць задумы гітлераўцаў, выратоўваць савецкіх людзей ад растрэлу, ад угону ў Германію, трымаць у курсе падпольны райкам партыі і камандаванне партызанскіх атрадаў аб плануемых мерапрыемствах нямецкіх улад.

Калі ж падпольшчыкі папаўнялі партызанскія атрады, то праяўлялі сябе выдатнымі разведчыкамі-дыверсантамі, праяўлялі гераізм і адвагу, мужна змагаліся з акупантамі.

Падрыхтаваў Міхась КАВАЛЁЎ.