Закрыть

Выберите свой город

Закрыть

Феодальные замки Рогачевщины

 

Падняпроўе гэта рэгіён, дзе перасякаліся інтарэсы Тураўскага, Смаленскага, Чарнігаўскага, Кіеўскага і Полацкага княстваў, таму на гэтай тэрыторыі асабліва шырокае развіццё атрымалі феадаль-ныя замкі: Лучынскі,Задруцкі, Рагачоўскі, Збароўскі, Вішчынскі. Гэта былі асаблівыя фарпосты на межах княстваў. Іх з’яўленне ў зоне павышанай вайсковай небяспекі можна патлумачыць палітыкай раздачы падобных земляў ў прыватную ўласнасць з боку цэнтральнай улады. Такім чынам князі маглі ўмацоўваць дзяржаўную прыналежнасць тэрыторый, асабліва слабых для адарвання земляў. Доказам, што Лучын, Вішчын, Збароў, Рагачоў былі замкамі, сведчаць знаходкі на гарадзішчах: дарагія ўпрыгожанні, грашова-рэчавыя скарбы, прадметы рыштунку коннага вершніка, імпартныя рэчы ў спалучэнні з сельскагаспадарчымі прыладамі і слядамі рамеснай вытворчасці (часцей за ўсё ювелірнай). У выніку археалагічных даследванняў у Вішчыне, Рагачове і Збарове  была знойдзена дарагая клінковая і абарончая зброя,  творы заходнееўрапейскіх і мясцовых майстроў – рамеснікаў, залатыя і срэбныя ўпрыгожанні.

Замкі Вішчын, Збароў і Рагачоў  спынілі сваё існаванне ў другой палове ХІІІ ст. Вішчын – згарэў падчас пажару у выніку нападу варожай дружыны. Рагачоў  працягнуў сваё развіццё далей і як умацаванае паселішча праіснаваў да 1780 года. Што датычыцца Лучына, пытанне аб прыпыненні  існавання жыцця  на гэтым пасяленні застаецца адкрытым у сувязі з яго недаследаванасцю археолагамі.

Рагачоўскае гарадзішча займае край мыса вышыней 11-12 м каля сутокаў Друці з Дняпром. З трох бакоў гарадзішча было абаронена высокімі  стромкімі схіламі, а з боку поля – ровам шырынёй больш за 40 метраў. Уезд размяшчаўся  з паўднёвага боку. Першыя пасяленцы на гэтай тэрыторыі з’явіліся ў другім тысячагоддзі да н.э. У першым тысячагоддзі да н.э. тут узнікла ўмацаванае гарадзішча  жалезнага веку. Потым на гэтым месца ўзнікла ўсходеславянскае паселішча, а ў 16 стагоддзі - умацаваны замак.

Задруцкае гарадзішча –  размешчана на паўднёвай ускраіне вёскі, на правым беразе Дняпра. Усходні схіл стромкі, вышынёй 17-18 метраў. З супрацьлеглага боку ўмацавана валам, вышынёй 1-3 м, шырынёй ад 8 да 15 м. У 1893 годзе на гарадзішчы ў гліняным гаршку знайшлі 89 цэлых і 3 фрагментаваныя сярэбраныя грыўні – зліткі, агульнай масай  14,5 кг. Гэта самы буйны скарб з грашовых  знакаў безманетнага перыяду, знойдзеных на Беларусі. Гэты скарб быў размеркаваны паміж музеямі Пецярбурга, Масквы, Разані, Арла, Ноўгарада, Адэсы, Херсона, Берліна, ЗША.

Лучын  - адна з самых найстаражытнейшых вёсак у Беларусі (1136 год- першае ўпамінанне ў летапісе). У 1173 годзе як сведчыць Іпацьеўскі летапіс, тут у князя Рамана Расціслававіча нарадзіўся сын, у гонар якога была заснавана царква св. Міхаіла. Лучын з’яўляўся смаленскім фарпостам на Дняпры ў атачэнні ўладанняў іншых княстваў. Размяшчэнне Лучына ніжэй Рагачова дазволіла   смаленскім князям кантраляваць шлях па Дняпры і Друці і збіраць даніну не толькі па смаленскай зямлі. Напэўна, менавіта таму ў Лучыне знаходзіцца два добра ўмацаваных гарадзішчы, так бо як Лучын пастаянна знаходзіўся ў баявой гатоўнасці.

Лучынскае гарадзішча “Папова Гара”  - мілаградскай,  зарубінецкай культуры і эпохі Кіеўскай Русі. З бакоў умацавана падковападобным валам вышынёй 3 метры, шырыней, у аснове, 19-20 м. На паўднёвым усходзе вал мае праход шырынёй каля 6,5 м., таксама ёсць і другое гарадзішча з умацаванымі валамі і равамі.

Збароў  Мяркуюць, што гэтае паселішча з’яўлялася рэзідэнцыяй рагачоўскіх князёў. Па сацыяльна – гістарычнай тыпалогіі яго можна з упэўненасцю аднесці да феадальнай сядзібы. Яго  памеры: вышыня да 4 м, шырыня да 15 м. Унутры магутнага паўкальцавога вала, які ўпіраецца канцамі ў абрывісты бераг Дняпра , выяўлены сляды жытла. Дом князя далучаўся да абарончых збудаванняў. Сярод знаходак на феадальным замку найбольш цікавымі з’яўляюцца: навершы дзідаў і стрэл, сярэбранныя пярсцёнкі, крыж – энкалпіён, фрагменты ліцейных форм. Знойдзены фрагменты меднай раманскай чашы пачатку ХІІ ст., з лацінскім надпісам і выяваю жанчыны.

Вішчынскі феадальна - ўладальніцкі замак – магутная абарончая сістэма 11-13 ст., якая складаецца з трох паралельных ліній валоў і равоў. Абарончая сцяна на грэбні вала стварала выдатныя ўмовы для абароны. З боку ракі абмежавана стромкім абрывам рачной тэрасы.

Вішчынскі  замак належаў Смаленкаму княству. Аб  гэтым сведчыць знойдзеная свянцовая пячатка Мсціслава Расціслававіча Храбрага, а таксама ўпрыгожанні, якія былі характэрнымі на Смаленскіх землях.

У 1979 г. у час даследвання крапасной сцяны гарадзішча быў выяўлены адзін з найбольш выдатных па мастацкай каштоўнасці скарбаў, знойдзеных на Беларусі. Схаваны скарб быў у канцы 13 ст.

Заметили ошибку? Выделите текст, нажмите Ctrl+Enter и оставьте замечание!

Написать комментарий

Обращались ли вы за помощью в милицию?

Новости Рогачева

В собственность Рогачевского района переданы 250 жилых домов

Хотите узнать больше? В первом квартале 2020 года в собственность Рогачевского района (Гомельская область) и оперативное управление сельских исполкомов безвозмездно

Автомобильный путепровод в Рогачевском районе реконструируют по уникальному проекту

Хотите узнать больше? Чуть более двух лет назад под Житковичами вышел из строя единственный мост через Припять, разделяющую район на две части. Преодолевать последствия

Должностные лица Рогачевского лесхоза подозреваются в злоупотреблении служебными полномочиями

Хотите узнать больше? Рогачевским районным отделом Следственного комитета возбуждено уголовное дело в отношении четверых должностных лиц ГЛХУ «Рогачевский лесхоз» по ч. 3

Нарушителей самоизоляции на Гомельщине привлекут к административой ответственности

Хотите узнать больше? В Брагинском и Рогачевском районах выявлены факты нарушения требований Постановления Совета Министров Республики Беларусь от 08 апреля 2020 г. № 208

На Рогачевщине должностные лица и торговые объекты оштрафованы более чем на тысячу рублей

Хотите узнать больше? В начале года Комитет государственного контроля Гомельской области проверил качество обслуживания в частных объектах торговли Рогачевского района.

В Рогачевском районе трое юношей похитили внешний блок кондиционера со стены магазина

Хотите узнать больше? Сообщение об этом поступило в милицию 22 марта от индивидуального предпринимателя из агрогородка Довск. Придя на работу, женщина увидела, что кто-то

В Рогачеве открыли движение по временному объездному мосту через Днепр

Хотите узнать больше? В Рогачеве открыли движение по новой объездной дороге и автомобильному мосту через Днепр, сообщил корреспонденту БЕЛТА заместитель директора по

В Рогачеве началось строительство нового автомобильного моста через реку Днепр

Хотите узнать больше? Проект прошел все необходимые согласования и экспертизы. Первый этап стройки – демонтаж старой переправы протяженностью почти полкилометра. Ее...