У пажарных - свой музей

Вадзяная помпа з мінулага стагоддзя, прымус, вогнетушыцелі, каскі, спецабмундзіраванне ў “стылі рэтра”… А яшчэ дакументы, пашпарты, фотакарткі даўно мінулых дзён… Гэтыя і шматлікія іншыя экспанаты, сабраныя супрацоўнікамі РАНС, красамоўна разказваюць аб гісторыі ўзнікнення і станаўлення пажарнай службы на тэрыторыі Шчучыншчыны.

– Ужо больш за дзесяць гадоў я займаюся вывучэннем гісторыі стварэння Шчучынскага пажарнага таварыства, – дзеліцца камандзір аддзялення пажарнага аварыйна-выратавальнага паста №6 Сяргей Анатольевіч Тарасаў. – Знайсці звесткі аб дзейнасці гэтай добраахвотнай арганізацыі, якая з’яўляецца роданачальніцай раённага аддзела па надзвычайных сітуацыях, даволі складана, таму што ўсе асноўныя дакументы захоўваюцца ў архіве ў Вільнюсе.

Шмат цікавага можна даведацца з публікацый нашага земляка – дэкана факультэта турызму і сэрвісу ГрДУ імя Я. Купалы, кандыдата гістарычных навук Сяргея Уладзіміравіча Данскіх.

Да прыкладу, такі факт: у 1896 годзе страшны пажар амаль поўнасцю спустошыў Шчучын. Тады мястэчка пакінула шмат жыхароў. Цалкам добраахвотнай справай было стварэнне пажарных таварыстваў. Са студзеня 1896 года такая арганізацыя пачынае дзейнічаць у Жалудку, у верасні 1899-га – ў Васілішках… Датай утварэння Шчучынскага добраахвотнага пажарнага таварыства лічыцца 21 сакавіка 1899 года. Шчучын стаў павятовым горадам 1 жніўня 1928 г. Менавіта ў гэты час і была створана прафесійная пажарная каманда.

– Адшукаць арыгінальныя экспанаты на пажарную тэматыку няпроста, – прызнаецца наш Сяргей Тарасаў. – На аўкцыёнах яны каштуюць вельмі дорага. Некалькі артэфактаў я набыў за свой кошт, іншыя захаваліся ў пажарных часцях раёна (у Жалудку, Матылях, Ражанцы), некаторыя нам перадалі самі гараджане. Аб унікальнасці экспанатаў гаворыць і той факт, што некаторымі з іх сур’ёзна зацікавіліся ў Мінску. Напрыклад помпу, “Azot” для тушэння пажараў даўно выпрошваюць сталічныя калегі. Старадаўнія прасы, самавары, грашовыя адзінкі Расійскай імперыі, кнігі – гэтыя прадметы напрамую не звязаны з тэматыкай нашага музея, але выдатна падыходзяць для абмену. Я вельмі ўдзячны калегам Леаніду Іосіфавічу Гудзіновічу, Генадзію Станіслававічу Дзікевічу, Дзмітрыю Пятровічу Падстаўскаму, Яраславу Аляксандравічу Каралёву за аказаную дапамогу ў пошуках і зборы экспанатаў.

Адметна, што ў пачатку ХХ стагоддзя пажарныя таварыствы на Шчучыншчыне сталі сапраўднымі культурнымі цэнтрамі са сваімі традыцыямі. Амаль пры кожным з іх працаваў більярд, арганізоўваліся выступленні пажарнага аркестра…

– Наша ініцыятыва стварыць у раёне музей пажарнай службы сустрэла гарачую падтрымку сярод кіраўніцтва РАНС, – гаворыць С.А. Тарасаў. – Было выдзелена спецыяльнае памяшканне, дзе зараз усталёўваюцца паліцы і стэлажы, праводзіцца асвятленне… Спадзяёмся, што ўжо сёлета ўсе рамонтныя работы ў музеі будуць паспяхова завершаны, і тут пройдуць першыя экскурсіі. Між іншым, не за гарамі юбілей – 115-годдзе з дня ўтварэння Шчучынскага добраахвотнага пажарнага таварыства. Спецыяльна да гэтай святочнай даты плануем выдаць буклет.
Аляксандр КАСПЯРЧУК.
Фота аўтара.