«Страшныя гультаі!» Как минчанин открыл футбольную академию и «рухае» спорт в глубинке

В тихих и небольших Ошмянах вдруг появился инициативный минчанин — и ну давай «рухаць футбол». Да так, что не может остановиться. Сначала Александр Кушнер создал здесь первую в Гродненской области частную школу футбола. Потом набрал несколько групп в Островце. А затем совместно с Белорусской федерацией футбола начал продвижение массового спорта в городках и местечках Гродненщины. Пока получается.

Академия футбола Fair Play в Ошмянах работает уже семь лет. Тренировки Александр ведет исключительно по-белорусски. Говорит, что его «беларускамоўнасць» только помогает работе.

— Людзі больш прыязна ставяцца, — улыбается тренер.

— В школе, в школе помогает, — кричит верткий Сашка, который в это время пинает мяч.

Александр время от времени убегает на поле, потому что дети, увидев, что тренер занят, начинают носиться и баловаться.

— Хутчэй, хутчэй. Іллюша — малайчына, — кричит тренер и возвращается к нам, чтобы рассказать о том, как он, коренной минчанин, оказался в Ошмянах.

В академию не верили, но Александр не отступал

Александр — футболист, бывший игрок юниорской сборной Беларуси.

— Быў у кроку ад падпісання кантракта з барысаўскім БАТЭ, але з-за праблем са здароўем прыйшлося сысці з футбола. Але не шкадую. Мая праца трэнерам цалкам мяне задавальняе. Можна сказаць, што знайшоў сябе. А з пераездам ў Ашмяны атрымалася так. У нейкі момант мы з жонкай вырашылі, што не зможам рэалізавацца ў вялікім горадзе і пераехалі сюды жыць. На той момант мы сябравалі з дзеючым на той час кіраўніком раёна Юрыем Адамчыкам. І ён неяк кажа: «Што ты ўсё сюды матаешся, пераязджай». Ну мы і пераехалі. Спачатку адкрылі сваё невялічкае турагенцтва, але потым мая жонка Крысціна кажа: «Ты ж усё жыццё гуляў у футбол, чаму б не паспрабаваць адкрыць школу для дзетак?». Вось і паспрабавалі.

В затею сначала многие не верили — мол, даже на бесплатные занятия в местную ДЮСШ невозможно набрать детей. Но Александр в своем деле не сомневался и не отступал. Сейчас в академии (в Ошмянах и Островце) тренируются более 190 девчонок и мальчишек. А в планах у Александра — развивать футбол и в совсем маленьких населенных пунктах Гродненщины. Для этого он совместно с АБФФ ищет энтузиастов, которые смогут продвигать футбол в массы. Говорит, что готов помогать молодым и дерзким развивать массовый футбол даже в самой маленькой деревушке.

— Пад нашым i АБФФ патранатам мы плануем рабіць (і робім) бясплатныя школы на базе ФСК, знаходзячы ініцыятыўных людзей на месцах. Звычайна гэта настаўнікі фізкультуры, якія хочуць развівацца и нешта рабіць. Ім будзе дадзена магчымасць адкрыць свае бясплатныя школы, дзе дзеткі будуць займацца спортам. Футбол у такіх маленькіх мястэчках — гэта жыццё. Дзеці, якія не маюць доступу абсалютна ні да чаго, атрымаюць цудоўную магчымасць развівацца ў гэтым кірунку. Вось, напрыклад, Свіслацкі раён — гэта ж тая яшчэ багна. Там няма чым займацца. Так, там развітыя індывідуальныя віды спорту, але няма масавых. Мы знайшлі там ініцыятыўнага маладога чалавека, які гатовы працаваць з дзецьмі і рухаць футбол. Федэрацыя яго за свой кошт абучыць. Ён атрымае трэнерскую ліцэнзію «Д» і будзе надалей працаваць. Пры гэтым хлопец проста кайфуе ад сваёй дзейнасці і ад працы з дзецьмі. Думаю, тут усё атрымаецца.

Сотрудничество с АБФФ и бесплатная секция для девочек

Александр рассказывает, что сейчас Fair Play работает в сотрудничестве с Белорусской федерацией футбола, которая обеспечила экипировкой местных юных спортсменов, а также открыла на базе академии бесплатную футбольную группу для девочек.

Юные футболисты тренируются три раза в неделю — и, конечно, все хотят стать профессиональными футболистами.

— А если не получится?

— Тогда строителями пойдем. Или поваром буду. Нет, точно стану футболистом, — наперебой отвечают мальчишки и бегут снова заниматься.

У каждого есть шанс стать профессиональным футболистом

Изначально в академии тренером был только Александр. Он стажировался в Германии, использует в тренировочном процессе английские и голландские наработки, принимал участие в проекте Европейского Союза для Беларуси MOST, получил грант на свой проект.

— Зараз мне дапамагаюць мае ж старэйшыя вучні. Яны прайшлі спецыяльнае навучанне, атрымалі трэнерскую лiцэнзію. У планах — прыцягнуць да трэнерскай працы бацькоў нашых навучэнцаў. Гэтак ёсць у Еўропе — частку трэніровак з дзецьмі праводзяць мамы і таты. Гэта іх такі сацыяльны абавязак. Мы хочам зрабіць нешта падобнае, — говорит Александр.

Когда академия в Ошмянах только начинала работать, тренер обошел все учебные заведения города. Рекламировал, рассказывал и приглашал.

— Пачыналі з трох груп. У першы месяц у нас ужо трэніравалася каля 70 дзяцей. І шмат з іх з таго часу засталося. Я час ад часу заходжу на наш сайт, дзе ёсць першыя сумесныя фотаздымкі. Дзеці там такія маленькія, — улыбается мужчина. Он называет себя демократичным тренером, но уверяет, что анархии в группах не допускает. Признается — за годы работы академии, пришлось стать и психологом.

— Трэба стварыць такія ўмовы, у якіх будзе камфортна ўсім. І бацькам, і дзецям. Калі ёсць нейкія цяжкасці, дык мы сядаем з дзіцём і размаўляем — чаму ён хоча сысці, што яму не падабаецца, як зрабіць, каб было добра, — говорит Александр.

Тренер уверен, что у каждого из его детей есть шанс стать профессиональным футболистом. Было бы желание.

— Безумоўна, яны могуць дарасці. Галоўная іх бяда — лянота. Страшныя гультаі! Вось паглядзіце: трэнер сказаў ім займацца самастойна, адвярнуўся — і што мы назіраем? Ужо стаяць і нічога не робяць. Эй, я ўсё бачу, — кричит Александр. — Калі яны змогуць перабароць гэтую якасць, то ўсё атрымаецца, бо зараз ёсць усе магчымасці: экіпіроўка, база, пастаянныя турніры, бацькі, якія іх падтрымліваюць. Пры гэтым мы бярэм ў акадэмію ўсіх. Галоўны крытэрый — каб не было перашкод з боку здароўя. Вунь, бачыце — высокі хлопец стаіць? Ён, калі прыйшоў да нас, дык па мячу з пятага раза трапляў, а зараз адзін з нашых лепшых гульцоў. Я і сам, калі прыйшоў у футбол, то не асабліва падыходзіў. Трэнер тады казаў - а мне было шэсць год: «Ты такі цюфяк, дундук, нічога ў цябе не атрымаецца». І ў мяне, малога, з’явілася такая матывацыя, што я пяць разоў на тыдзень трэніраваўся. Перад тым як трапіць у юніёрскую зборную, за месяц схуднеў на 15 кілаграмаў. Такая была ўмова.

«Каждому ребенку надо давать шанс и верить в него — тогда все получится»

Да, занятия в академии платные — 45 рублей в месяц платят родители мальчишек, 35 — девчонок. Но Александр говорит, что главная цель школы — не заработать, а развить массовый футбол.

— А яшчэ важная сацыялізацыя праз спорт. Футбол — гэта наш інструмент, праз які мы можам адарваць дзяцей ад смартфонаў, кампутараў, гаджэтаў і зрабіць так, каб яны прыходзілі да нас, тусаваліся тут і атрымлівалі задавальненне. Я ацэньваю дзяцей не па тым, ці стане ён прафесійным футбалістам, а па тым, як ён прагрэсуе ў тэхніцы, у гульні. А растуць яны добра: ірвуць каманды на раз. Амаль кожныя выходныя мы ездзім на турніры. Гэта такі кайф, калі ты бачыш, што яны робяць менавіта тое, што ты ад іх чакаеш.

Юные ошмянские футболисты уже успели побывать на соревнованиях не только в Беларуси, но и в Литве, Латвии, Германии. Александр говорит, что каждому ребенку надо давать шанс и верить в него — тогда все получится.

— Мы нікога не выганяем не таму, што бацькі плацяць грошы, а таму, што у кожнага павінен быць шанец, бо дзіцё можа паказаць сабе праз год, два ці нават дзесяць.

Изначально школу Александр открывал за свои деньги, АБФФ на первом этапе помогла с мячами и конусами, а потом экипировала юных футболистов академии. По словам тренера, тех денег, которые платят родители за тренировки, хватает на покрытие главных расходов: аренду спортзалов и налоги.

— Пакуль у нас усё добра з інвентаром, але ён мае асаблівасць развальвацца, гэта ж інтэнсіўныя трэніроўкі. Калі не будзе дапамогі АБФФ, дык прыйдзецца шукаць для школы нейкіх партнёраў ці спонсараў.

Александр считает, что результаты отдельного футболиста и футбола целой страны зависят не от количества построенных спортивных сооружений в стране — от четкой системы, по которой бы вместе работали все спортивные школы Беларуси. А ее пока нет. Так что пока Александр продолжает «рухаць» массовый футбол в отдельно взятом регионе.