Штрафная рота Гаравога

Ніколі Дзень Савецкай арміі і Ваенна-марскога флоту (які ў незалежнай Беларусі называецца Днём абаронцы Айчыны) не лічыўся дзяржаўным святам, не быў выхадным днём. Але яго адзначае кожны мужчына, незалежна ад таго: служыў ці не служыў ён у арміі.  У гэты дзень жанчыны дораць мужчынам кветкі, адкрыткі і іншыя падарункі.

Пра слаўныя перамогі нашай арміі шмат напісана кніг і знята фільмаў. Вялікая ўвага ўдзелена штрафным ротам і батальёнам, якія выконвалі баявыя задачы, непасільныя звычайным вайсковым злучэнням.

А вось мой зямляк са Смілавічаў, цяпер пенсіянер, Эдуард Гаравы распавёў нешта незвычайнае пра сваю штрафную роту.

З Эдуарда Гаравога, студэнта Смілавіцкага сельскагаспадарчага тэхнікума мы, малодшыя школьнікі, стараліся браць прыклад. Яго бацька, Іосіф Захаравіч, быў у нас настаўнікам фізкультуры, а да вайны – чэмпіёнам Беларусі па адным з відаў лёгкай атлетыкі. Генетычная любоў да лёгкай атлетыкі перадалася сыну Эдзіку. Студэнт Смілавіцкага сельскагаспадарчага тэхнікума стаў чэмпіёнам СССР сярод сельскіх спартсменаў па скачках у вышыню.

Пасля паступіў у Беларускі фізкультурны інстытут. Ва ўсіх фізкультурных інстытутах СССР у пяцідзесятых гадах вісеў фотаздымак узорнага скачка ў вышыню праз перакладзіну Эдуарда Гаравога. Цяпер зусім па іншаму выконваюць гэты скачок.

Неяк студэнтаў -  слухачоў ваеннай кафедры Беларускага фізкультурнага інстытута ўзялі на тры месяцы на ваенныя зборы. Выпадкова ці знарок гэта было зроблена начальствам, але ўсе яны былі залічаны ў… штрафную роту.

Якраз быў агляд штрафнікоў Савецкага Саюза. І вось у Брэст прыехала высокае начальства. Генералы з Масквы былі ў захапленні, калі штрафнікі паказалі выдатныя вынікі па фізічнай падрыхтоўцы:  у практыкаваннях на перакладзіне і брусах, бегу на кароткія і доўгія дыстанцыі, кіданню гранаты…

Калі роўным строем, з маладцаватай выпраўкай перад імі ішлі штрафнікі. Старшына роты скамандаваў: «Рота, запявай!»

Эдуард Гаравы, які меў зычны голас з прыгожым тэмбрам і не так даўно спяваў у Смілавіцкім народным хоры, запеў:

«Пусть враги запомнят это.

Не грозим, а говорим:

Мы прошли, прошли с тобой полсвета,

Если надо – повторим.

Солдаты, в путь,  в путь…»

Міма трыбуны з высокім маскоўскім начальствам, чаканячы крок, маршыравалі салдаты штрафной роты. Правяраючым было напляваць, што гэта – студэнты фізкультурнага інстытута, якіх часова залічылі ў штрафную роту. Яны радаваліся за савецкіх салдат – прыгожых, маладцаватых, якія роўным строем ішлі перад трыбунай.

Уладзімір Шулякоўскі